Deel dit bericht
- Dana Ketels

Wat kan je lezen op het gezicht? Wat vertelt dit over jezelf en de ander?

Wat kan je lezen op het gezicht?

 

We weten allemaal dat onze lichaamstaal – zoals onze gezichtsuitdrukkingen – informatie geeft aan de buitenwereld. Onze lichaamstaal is vaak de eerste reactie op gebeurtenissen om ons heen. Onze instinctieve hersenen ontvangen informatie, verwerken deze en reageren. Onze lichaamstaal is de lichamelijke uitdrukking van die reactie.

 

Door het lezen van lichaamstaal kan je geen gedachten lezen

Soms denken mensen wel eens dat ik als lichaamstaal experte gedachten kan lezen.  Natuurlijk is dat niet zo.  Wat we wel kunnen door onze kennis is mensen beter doorgronden, connecteren, meer gerichte vragen stellen of onze communicatie beter doen aansluiten op wat de klant, sollitant, coachee uitzendt.

Als coach maak ik ook dikwijls mee dat klanten vaak niet weten wat ze uitzenden en het pas zien als ik ze het teruggeef of ze het zelf zien op video.  Doormiddel van doorgedreven kennis van lichaamstaal hebben we als ware een soort van lichaamstaal woordenboek in ons hoofd hebben.  Het is geen zwart-wit verhaal.  Aan één signaal kan meerdere betekenissen hebben. Ik pleit dus zeker voor gebruik van verbale communicatie en vraagstelling om precies te achterhalen wat er aan de hand is.

 

Observatie kan je leren

Vooraleer we gaan analyseren of interpreteren moeten we leren observeren. Daarbij komen nog een aantal spelregels die we ons achterhoofd moeten houden.  Een belangrijke is dat alles te bekijken valt  in een bepaalde context.  Als iemand geeuwt tijdens een meeting dan wil dat niet per definitie zeggen dat die persoon de meeting saai vindt. Het kan ook zijn dat die persoon ’s nacht een paar keer heeft moeten opstaan voor een ziek kind of een tijdje onder hoge druk heeft gewerkt in die meeting eventjes aan het ontladen is want door geeuwen ontladen we.  Een fout die beginnende analysten wel eens zie maken is het teveel aandacht besteden aan één enkel signaal. Eén beweging zegt misschien wel iets of kan toeval zijn. Beter is clusters van bewegingen gaan observeren en kijken of die elkaar bevestigen.  Iedereen heeft ook zijn gewoontes en er zijn ook culturele verschillen.

Wat ik altijd interessant vind om te observeren zijn de veranderingen aan lichaamstaalsbewegingen in een gesprek. Bijvoorbeeld van ontspanning naar spanning tijdens een sollicitatie gesprek bij bepaalde vragen. Als je niet observeert of teveel met vragenlijsten in je hoofd zit dan ga je bijna blind in een gesprek.  Een tip voor wie beter wil leren opbserveren is het geluid van de televisie op stil zetten en kijk wat er aan de hand is.  Het is ook goed om bijvoorbeeld op één persoon of één onderdeel van het lichaam te focussen.

 

Wat kunnen we op het gezicht lezen?

 

We kunnen natuurlijk allemaal bewust bekken trekken,  verbazing of verrassing spelen maar wat vertelt ons gezicht nog?

 

Het gezicht is het primaire kanaal

Er is heel interessante informatie te zien op het gezicht.  Informatie die mensen zelfs als ze dat zouden willen moeilijk kunnen verbergen.  Omdat het onbewust is en sneller te zien is dan dat we er kunnen over nadenken.  Net omdat het onbewust is en heel moeilijk te beheersen valt, kijk ik altijd eerst naar het gezicht. 

Waar veel mensen al over gehoord hebben zijn de micro-expressies. Micro expressies zijn een speciale categorie van gezichtsuitdrukkingen, die de voorbije vijftig jaar veel wetenschappelijk onderzoek en specifieke aandacht hebben ontvangen. We definiëren ‘micro-expressies’ als subtiele spierbewegingen in het gezicht die een halve seconde of korter duren. Micro-expressies verschijnen vaak onbewust op ons gezicht en drukken emoties uit die we op een bepaald moment ervaren. Als je ons gezicht met een scherm zou vergelijken dan zijn onze hersenen de projector van onze emoties, die de spieren op ons gezicht doen samentrekken.

Onderzoek van personen die blind geboren werden, heeft bewezen dat micro-expressies niet cultureel aangeleerd worden, maar dat we op biologisch niveau al uitgerust zijn met deze informatie wanneer we geboren worden. Het betreft de manier waarop ons brein emotionele impulsen vertaalt. Bovendien kunnen de meeste mensen deze onbewuste samentrekkingen van de spieren niet controleren, omdat ze rechtstreeks door hun emoties gestuurd worden.

De wetenschap rond micro-expressies staat al een tijdje onder druk en micro-expressies zijn situationeel.  Het vertelt iets over een emoties op dat moment. Het kan zeker interessant zijn om te observeren wat er speelt als je met mensen aan het praten bent.

Waar ik als lichaamstaal expert laaiend enthousiast over ben, is het “Non-Verbaal  Repertoire of kortweg ons PNR.  

 

Micro-expressies zijn ondergeschikt aan het non-verbaal repertoire

Elke persoon heeft een set zeer repetitieve bewegingen in het gezicht die in verschillende situaties worden weergegeven. Vooral de bewegingen rond de ogen zijn belangrijk, zoals het omhooggaan van de wenkbrauwen, het al of niet omhooggaan van de bovenste oogleden of het aanspannen van de onderste oogleden. Ieder van ons maakt deze bewegingen. We hebben allemaal een persoonlijk ‘non-verbaal repertoire’ of een setje aan bewegingen die we vaak onbewust herhalen. Naarmate de spanning toeneemt gaan we dit PNR intenser of meer gaan zien.

Wanneer we een aanzienlijk aantal dezelfde bewegingen maken, kunnen we deze bewegingen koppelen aan hoe we reageren onder stress, persoonlijkheid en communicatie of samenwerkingsbehoeften of neigingen. Zullen we de neiging hebben om te bevriezen, vluchten of vechten of zoeken we toenadering?

We maken deze gezichtsbewegingen in elk gesprek, want er is  altijd wel een beetje spanning. Dat is normaal, omdat we nooit echt zeker weten hoe iemand anders zal reageren. Onze instinctieve hersenen zijn altijd alert.

Die gezichtsbewegingen zijn er dus niet alleen wanneer we  een grote hoeveelheid stress ervaren – bijvoorbeeld wanneer we echt fysiek gevaar lopen, of betrokken zijn bij meningsverschil – maar ook wanneer er weinig spanning is. Ook als we bijvoorbeeld een video opnemen.

 

Gedrag

Op basis van wat we op de gezichten van mensen zien kunnen we hun gedragsstijl voorspellen.

  • Hoe reageren ze als ze zich ontspannen en comfortabel voelen?
  • Hoe reageren ze als ze onder druk staan?
  • Wat hebben ze nodig om zich prettig te voelen en goed te functioneren op het werk?
  • Wat voor soort leiderschapsstijl hebben ze?
  • Waar kunnen andere mensen rekening mee houden zodat ze het beste uit die persoon kunnen halen?

Dit zijn allemaal vragen die we kunnen beantwoorden door een gezicht te observeren en te zien hoe vaak bepaalde bewegingen rond de ogen worden gemaakt.

2 praktijkvoorbeelden:

Een vrouw die kwam voor persoonlijke lichaamstaal coaching zei dat ze het moeilijk vond om in conflicten stand te houden. Na een conflict voelde ze zich altijd gefrusteerd en machteloos omdat ze wel had willen reageren maar het niet kon. Na een gezichtsanalyse zagen we dat ze in haar repertoire zowel bevriezen en vechten had. Ze besefte dat ze in conflictsituaties vooral ging bevriezen, waardoor ze niet echt kon reageren. Toen ze zich dit realiseerde, kon ze op een meer constructieve manier omgaan met stressvolle situaties. Telkens ze in een moeilijke situatie begon te voelen dat ze ging bevriezen, zei ze tegen de andere persoon dat ze een time-out nodig had. Dit gaf haar de tijd om zichzelf uit de bevriezingsmodus te halen, waarna ze weer helder kon denken en gepast kon reageren.

In een teamscan van 6 personen gebaseerd op de methode: Eén van de teamleden had overwegend vechten in zijn repertoire en een ander overwegend vluchten. Mensen met het vecht element hebben de behoefte om te worden gezien en willen visueel tonen wat ze doen of willen doen. Mensen met het vlucht element hebben de behoefte om gehoord te worden en willen graag praten over wat ze (willen) doen. Zodra de twee teamleden zich bewust werden van hun verschillende benaderingen en dit ook begrepen van zichzelf en elkaar, konden ze een communicatiemanier uitwerken die voor hen beiden werkte.

 

Hoe zien we het vecht, vluchten, bevriezen of toenadering op het gezicht?

De basis bevries elementen zijn: wit onder de oogbollen, geloken ogen, deelknippers. De basis vecht elementen zijn wenkbrauwen die veelvuldig omhoog gaan al of niet samen met het optrekken van de bovenste oogleden. 

De vlucht elementen zijn het aanspannen van de onderste oogleden, fronsen en wenkbrauwen die in de hoekjes omhoog gaan. De toenaderings elementen zijn wangen en mondhoeken omhoog. Elke modus voelt zich op een andere manier veilig in een interactie.  Bij de één mag het snel gaan, de ander net niet.  De één heeft veel voorspelbaarheid nodig en de andere heeft meer tijd en connectie nodig. 

Als je die bewegingen observeert dan weet je in welke modus momenteel bij jouw gesprekspartner actief is. Niet iedereen doet alles dus het is echt wel interessant om op de te merken en geeft heel veel informatie tijdens een verkoopsgesprek, sollicitatie, onderhandeling, bemiddeling of coaching gesprek. Informatie waarmee we beter kunnen connecteren, dieper geraken en beter gedrag kunnen doorgronden en in kaart brengen.

Los van de micro-bewegingen op het gezicht kunnen we natuurlijk nog andere spanning of ontspanningssignalen zien op het gezicht zoals krabben, spreken met hand voor de mond, blozen, geeuwen, gezicht veelvullig aanraken, de hoofdbewegingen zelf, ….

Dus samengevat de onbewuste bewegingen op het gezicht geven af en toe een emotie prijs en heel veel informatie over individuele gedragstijl, als leider of in een team en communicatie stressstrategieën.

Wees bewust van jouw non-verbale impact vooraleer je gaat solliciteren, onderhandelen, verkopen, pitchen, presenteren of kortom communiceren.

Ik raad dus iedereen aan om eens in de spiegel te kijken en te weten wat jouw non-verbale impact is. 

Dana

 

Over de auteur

Dana Ketels is een pur sang onderneemster. Op 25-jarige leeftijd startte ze samen met haar partner “Event Mosaic”, met nu nog een sterke vertegenwoordiging in Vlaanderen. De weg van de events naar coaching, liep via haar passie voor lichaamstaal en emotionele intelligentie. Met haar achtergrond was de link naar coaching, NLP, training en team coaching ook vlug gelegd. Vandaag heeft Dana met haar firma “Inspire to” een partnership met het Centrum voor Lichaamstaal, wereldwijd de grootste in lichaamstaal training voor business met partners in meer dan 30 landen.

Haar motto is levenslang leren en kennis doorgeven. De trainingen en workshops zijn wetenschappelijk onderbouwd en worden gegeven vanuit de praktijk. Dana is een pragmatische doener wat resulteert in interactieve workshops met maximale praktijkuitwisseling met en via de deelnemers. Authenticiteit en passie zijn voor haar zeer belangrijk.

Haar missie is zowel individuen als organisaties kennis te laten maken met de impact van lichaamstaal op hun persoonlijk – en professioneel vlak. Daarnaast coacht, ondersteunt en motiveert ze op een co-creatieve manier met haar MAGIC ME model ook dynamische professionelen met goesting in verandering om stappen te zetten op weg van droom naar realiteit. Regelmatig komen ook mensen aankloppen voor presentatie- en sollicitatietraining.

Ze werd ook opiniewolf en werkte ook mee als executive producer aan “Destressedfilm.com” in New York met award winning acteur en regisseur Garry Pastore. Deze documentaire heeft als missie de kijkers een moment van bewustzijn te geven rond stress. Ze zet zich vrijwillig in om deze productie bij zoveel mensen te krijgen. Daarbij is het voor haar belangrijk dat mensen vanuit hun mogelijkheden en niet hun belemmeringen naar de realiteit kunnen gaan kijken.

Regelmatig zie je ook haar lichaamstaal analyses verschijnen in de media en jaarlijks zet ze een paar webinars en 1 groot evenement rond stresspreventie op.

In 2017 maakt ze zelf één van haar dromen waar en vertrekt ze met haar gezin op zeilreis naar Australië

Je kunt bij haar boeken voor keynotes, persoonlijke coaching, intervisie momenten, brainstorm sessies, interactieve workshops en trainingen met topic lichaamstaal, Team Dynamics, persoonlijkheidsprofielen en emotionele intelligentie.

Lezers van deze blog kunnen registeren voor een gratis 8 lessen e-cursus om een krak in lichaamstaal te worden. Je ontvangt 8 lessen lichaamstaal, inclusief foto’s en oefeningen. Uitschrijven of verder leren kan op elk moment. 

Surf naar https://danaketels11741.activehosted.com/f/9 om je gratis te registreren voor de e-cursus.